Η τενοντίτιδα στον Αχίλλειο τένοντα είναι μια φλεγμονή, στον μεγαλύτερο και ισχυρότερο τένοντα του ανθρώπου. Το οξύμωρο είναι, ότι ο εν λόγω τένοντας, είναι και ο συχνότερος σε μικροτραυματισμούςαθλητών,ενδεχομένως λόγω υπέρχρησης και εκφυλισμού του (τενοντοπάθεια), στις διάφορες αθλητικές δραστηριότητες
Γράφει ο Ιωάννης Παναγιωτόπουλος - Κλινικός Φυσικοθεραπευτής -
Η τενοντίτιδα στον Αχίλλειο τένοντα είναι μια φλεγμονή, στον μεγαλύτερο και ισχυρότερο τένοντα του ανθρώπου. Το οξύμωρο είναι, ότι ο εν λόγω τένοντας, είναι και ο συχνότερος σε μικροτραυματισμούςαθλητών,ενδεχομένως λόγω υπέρχρησης και εκφυλισμού του (τενοντοπάθεια), στις διάφορες αθλητικές δραστηριότητες (π.χ. μπάσκετ ή βόλεϊ).
Οι μικροτραυματισμοί αυτοί, μπορεί να οφείλονται σε ανατομικές δυσαναλογίες του κάτω άκρου (π.χ. ανισοσκελία), σε συμφύσεις, σε μυϊκές ανισορροπίες, σε κόπωση, σε λανθασμένη προπόνηση, σε ακατάλληλα υποδήματα, σε ακατάλληλο αγωνιστικό χώρο, ή στο συνδυασμό παραγόντων. Προφανώς, χρειάζεται ενδελεχής υποκειμενική και αντικειμενική αξιολόγηση του αθλητή, ώστε να εντοπιστούν οι ενδογενείς και οι εξωγενείς παράγοντες που προκαλούντη φλεγμονή, εν συνεχεία κλινικός συλλογισμός,και εν τέλει κατάλληλο θεραπευτικό πλάνο, για να αποφύγουμε τον κίνδυνο υποτροπής.
Τα κλινικά σημεία που παρατηρούμε είναι τα εξής:
-
Πόνος κατά την προπόνηση, κατά την ψηλάφηση, κατά την διάταση, καθώς και κατά την εφαρμογή αντίστασης στο γαστροκνήμιο και υποκνημίδιο μυ.
-
Οίδημα (πρήξιμο).
-
Ερυθρότητα.
-
Τοπική αύξηση της θερμοκρασίας.
-
Ανισορροπίες στο μήκος και τη δύναμη των μυών (γαστροκνήμιος- υποκνημίδιος – πρόσθιος κνημιαίος).
-
Μη φυσιολογική θέση του άκρου ποδός.
-
Σε μερικές περιπτώσεις θα εντοπιστούν ευαίσθητα οζίδια (triggerpoints) στην περιοχή καθώς και κρηγμός κατά την κίνηση της ποδοκνημικής άρθρωσης.
Κατά την οξεία φάση της φλεγμονής (τις πρώτες 2-3 μέρες) ακολουθούμε τους γενικούς κανόνες όπως και σε άλλες περιπτώσεις τραυματισμών. Δηλαδή Κρυοθεραπεία, Ανάπαυση, Περίδεση, και Ανάρροπη θέση (μνημονικός κανόνας Κ.Α.Π.Α.). Ο τρόπος που θα αντιμετωπιστεί η τενοντίτιδα τις πρώτες 48 ώρες, θα καθορίσει σημαντικά την πορεία αποκατάστασης του αθλητή.
Με την άμεση εφαρμογή ψυχρού στην περιοχή, πετυχαίνουμε αναλγησία, μείωση της φλεγμονής, μείωση του οιδήματος, και μείωση του μυικού σπασμού. Ειδικότερα, σε αυτή τη φάση η εφαρμογή ψυχρού μπορεί να γίνεται κάθε 2 ώρες για 10 λεπτά κάθε φορά.Υπάρχουν διάφοροι μέθοδοι κρυοθεραπείας, όπως η παγομάλαξη, τα ψυκτικά sprey, το κρύο δινόλουτρο, και τα ψυχρά επιθέματα. Αξίζει να τονίσουμε ότι η αναλγητική δράση της κρυοθεραπείας θα καταστεί καταστροφική αν συνδυαστεί με τη συνέχιση της αθλητικής δραστηριότητας. Η πρόσκαιρη αναισθησία στον πόνο, στερεί από τον αθλητή τον προστατευτικό ρόλο του πόνου.
Γνωρίζουμε οι περισσότεροι, ότι η ανάπαυση στο οξύ στάδιο της τενοντίτιδας επιβάλλεται. Με τον τρόπο αυτό επιτυγχάνουμε να μη διαταράξουμε τις φυσιολογικές διεργασίες του οργανισμού, που έχει ξεκινήσει για την επούλωση του τραυματισμένου Αχιλλείου. Συστήνουμε λοιπόν, ενεργητική ανάπαυλα (activerest), σε αυτό το στάδιο.
Η περίδεση της περιοχής (taping/kinesiotaping), είναι σπουδαίας σημασίας. Θα προστατεύσειτόσο την ποδοκνημική, όσο και τον Αχίλλειο, καθώς και άλλους γειτονικούς τένοντες ή θυλακοσυνδεσμικά στοιχεία. Βοηθάει επίσης σημαντικά στη μείωση του πόνου.
Με τον όρο ανάρροπη θέση, εννοούμε την ανύψωση του τραυματισμένου μέλους, σε επίπεδο ψηλότερο από αυτό της καρδιάς. Αντιμετωπίζουμε έτσι αποτελεσματικά το οίδημα, αφού με τη βοήθεια βαρύτητας αλλά και πιεστικής περίδεσης, ωθούμε το αίμα και το εξωκυττάριο υγρό στο κεντρικό κυκλοφορικό σύστημα. Συμβουλεύουμε τον αθλητή, να χρησιμοποιεί κατά τη διάρκεια του ύπνου, ένα μαξιλάρι κάτω από την πτέρνα, ώστε να έχει το πάσχον μέλος σε ανάρροπη θέση.
Κατά την υποξεία και χρόνια φάση της τενοντίτιδας, επαναξιολογείται το μέλος, και ο φυσικοθεραπευτής, αφού επικοινωνήσει με τον θεράποντα ιατρό, σχεδιάζει ένα εξατομικευμένο πρόγραμμα θεραπείας, για να επιστρέψει ο αθλητήςγρήγορα και με ασφάλεια, στις αγωνιστικές υποχρεώσεις της ομάδας του. Παρακάτω παρουσιάζεται συνοπτικά ένα πλάνο φυσικοθεραπείας:
-
Εναλλασόμενη εφαρμογή ψυχρού και θερμού δινόλουτρου (πάνω από 45 βαθμούς Κελσίου) με χρονική αντιστοιχία 1-3 λεπτά, που μπορεί να συνδυαστεί με κίνηση της ποδοκνημικής. Πάντα η εφαρμογή ξεκινάει και τελειώνει με ψυχρό νερό.
-
Εφαρμογέςσυσκευών (π.χ. ηλεκτροθεραπευτικών ρευμάτων, υπερήχων, Laser) στο γαστροκνήμιο και υποκνημίδιο μυ, μαζί με την κοινή κατάφυση τους τον Αχίλλειο τένοντα.
-
Μάλαξη των εμπλεκόμενων μυϊκών ομάδων. Εφαρμογές περιτονιακής απελευθέρωσης (IASTM). Προτιμάμε την εγκάρσια μάλαξη και τις ανατρίψεις στο σημείο του τένοντα που έχει εντοπιστεί το πρόβλημα.
-
Μυϊκή ενδυνάμωση των παραπάνω μυών, και των ανταγωνιστών τους (π.χ. πρόσθιος κνημιαίος) προοδευτικά αυξανόμενης έντασης και διάρκειας. Ξεκινάμε τις πρώτες μέρες με ισομετρικές και αργότερα προχωρούμε σε ισοτονικές ασκήσεις κλειστής και ανοιχτής αλυσίδας.
-
Διάταση των βραχυμένων μυών (γαστροκνημίου-υποκνημίδιου). Στον αθλητισμό επιλέγεται συνήθως η P.N.F. διάταση (κράτα-χαλάρωσε, ή σπρώξε χαλάρωσε) με ιδιαίτερα ικανοποιητικά αποτελέσματα. Επιπλέον διδάσκουμε στον αθλητήαυτοδιατάσεις που θα τις εκτελεί μόνος του, πριν και μετά από κάθε αθλητική δραστηριότητα.Προσέχουμε η διάταση να γίνεται πάντα μέχρι τα όρια του πόνου.
-
Εφαρμογή ψυχρού στους διατεταμένους μύες. Μπορούμε να εφαρμόσουμε ένα ψυχρό επίθεμα τυλιγμένο με μία πετσέτα για 10 λεπτά περίπου.
-
Επανεκπαίδευση ιδιοδεκτικότητας με διάφορες ασκήσεις ισορροπίας (π.χ. bosuball), που προσομοιάζουν την αθλητική δραστηριότητα. Οι ασκήσεις ισορροπίας, εκτελούνται από την πρώτη κιόλας συνεδρία και συνεχίζονται μέχρι την τελευταία με σταδιακά αυξανόμενη δυσκολία. Στο στάδιο αυτό, καλό είναι να δίνεται ιδιαίτερη έμφαση, αφού θα βοηθήσει στην πρόληψη επανατραυματισμού του μέλους.
-
Τέλος, επιδιώκουμε να διορθώσουμε τυχόν ανωμαλίες της φυσιολογικής θέσης του ποδιού με κατάλληλα ορθοτικά μέσα αν κριθεί αναγκαίο.
Ολοκληρώνοντας λοιπόν το πρώτο μου άρθρο για το Physioactivo, και αφού ευχηθώ ΚΑΛΗ ΑΡΧΗ, θα ήθελα συνοπτικά, να δώσουμε μερικές συμβουλές για την πρόληψη του τραυματισμού.
-
Καλή προθέρμανση.
-
Διατάσεις κυρίως μετά την προπόνηση ή τον αγώνα.
-
Taping/Kinesiotaping ποδοκνημικής άρθρωσης.
-
Ανάπαυση μετά από έντονη άσκηση ή ενόχληση στον Αχίλλειο τένοντα.
-
Κατάλληλα αθλητικά υποδήματα, και εφαρμογή ειδικών πάτων αν χρειαστεί.