Η επίδραση της ηλικίας στον μυϊκό ιστό
Γράφει ο Ιωάννης Παναγιωτόπουλος –Φυσικοθεραπευτής
- Μείωση της μυϊκής δύναμης
Μια από τις εντονότερες επιδράσεις της γήρανσης είναι η μείωση της μυϊκής δύναμης. Η μέγιστη μυϊκή δύναμη επιτυγχάνεται κατά τη διάρκεια της τρίτης δεκαετίας της ζωής του ανθρώπου.
Από εκεί και πέρα μειώνεται σταδιακά με την πάροδο του χρόνου. Η πτώση της μυϊκής δύναμης είναι μικρή μέχρι την ηλικία των 60, ενώ μετά την ηλικία αυτή παρατηρείται μια αξιοσημείωτη μείωσή της.
Στον μυϊκό ιστό παρατηρείται εξασθένηση στην ένωση των εγκάρσιων γεφυρών, μείωση των κινητικών μονάδων, της μυϊκής μάζας, του μεγέθους και του αριθμού των μυϊκών ινών
Διάφορες μυϊκές ομάδες έχουν εξεταστεί και αξιολογηθεί μεταξύ νεαρών, μέσης ηλικίας και ηλικιωμένων ατόμων, δείχνοντας ότι οι μειώσεις στη μυϊκή δύναμη παρουσιάζονται έντονα στην ηλικία άνω των 60 ετών. Άτομα της τρίτης ηλικίας, που βρίσκονται στην έβδομη και όγδοη δεκαετία της ζωής τους, παρουσιάζουν 20-40% μικρότερη ισομετρική δύναμη από νεαρά άτομα, ενώ οι υπερήλικες παρουσιάζουν μειώσεις άνω του 50%.
- Μυϊκή ατροφία
Ο βασικός λόγος για τη μείωση της μυϊκής δύναμης σε ηλικιωμένα άτομα φαίνεται να είναι η μυϊκή ατροφία, δηλαδή η απώλεια της μυϊκής μάζας. H μείωση της μυϊκής μάζας με την πάροδο της ηλικίας αποτελεί τον σημαντικότερο παράγοντα για τη μείωση της μυϊκής δύναμης, ακόμα σπουδαιότερο και από τη μείωση της ικανότητας συστολής των μυών.
Η γήρανση προκαλεί τοποθέτηση λίπους και συνδετικού ιστού με παράλληλη μείωση των συσταλτών ιστών του μυός, με αποτέλεσμα η μείωση στη μυϊκή δύναμη να είναι μεγαλύτερη από την αντίστοιχη εικόνα της μυϊκής μάζας. Οι μειώσεις στη μυϊκή μάζα, που προκαλούνται λόγω της επίδρασης της γήρανσης, οφείλονται κυρίως στην απώλεια αριθμού μυϊκών ινών καθώς επίσης και στη μείωση του μεγέθους τους.
- Μείωση ιδιοδεκτικότητας
Η μείωση της ιδιοδεκτικότητας στους ηλικιωμένους είναι ο κύριος λόγος των πτώσεων τους, οι οποίες οδηγούν σε εκτεταμένους τραυματισμούς. Οι πτώσεις σχετίζονται, αφενός με πιθανή κατάθλιψη, αφετέρου με τα μειωμένα αντανακλαστικά και με τη συνεχώς μειούμενη δυνατότητα των μυών των ηλικιωμένων να ανταποκριθούν σε διάφορες περιβαλλοντικές συνθήκες.
Έχει παρατηρηθεί πως η μειωμένη ιδιοδεκτικότητα, ειδικότερα στην ποδοκνημική, αφήνει τον οργανισμό εκτεθειμένο σε ανισορροπία κατά τη διάρκεια μετάθεσης βάρους στην κίνηση, κάνοντας πιο δύσκολη την αποφυγή της πτώσης. Είναι καθήκον του φυσικοθεραπευτή να εκπαιδεύσει την ιδιοδεκτικότητα με διάφορες ασκήσεις και μηχανήματα, ώστε να έχει ο ηλικιωμένος τη δυνατότητα μιας πιο ασφαλούς διαβίωσης.
Τα εξατομικευμένα προγράμματα κινησιοθεραπείας, αποτελούν βασικό κομμάτι της φυσικοθεραπευτικής αποκατάστασης
